امکان دستيابي بشر به ارمغاني بي‌بديل فراهم شد که در سايه آن امکان انجام تهاجمي‌ترين و مهيب‌ترين دخل و تصرف يک پزشک بر يک انسان يعني جراحي ميسر گرديد. هرچند طي هزاران سال انسان به تجربه سعي کرد راه‌هايي را براي غلبه بر درد و امکان انجام جراحي پيدا کند که عمدتا بر استفاده از مخدرها و يا الکل استوار بود ولي اين شيوه‌ها سه نقص بزرگ داشت: اول اينکه، معمولا به حد کافي ايجاد بي‌دردي نمي‌کرد. دوم اينکه، اثرات آن قابل پيش‌بيني و کنترل نبود. و سوم آنکه، احتمال وقوع عوارض مرگبار به خصوص در صورت افراط در تجويز آنها زياد بود.

ولي کشفيات سال‌هاي مياني قرن نوزدهم متفاوت بود و طي آن چند دانشمند به استفاده از برخي گازهاي استنشاقي مانند اتر و نيتروس اکسيد (نيتروس اکسيد با فرمول شيميايي N2O يک گاز بي‌هوش‌کننده است که امروزه نيز استفاده از آن در بي‌هوشي کاملا رايج است) اقدام کردند که جالب‌ترين آنها در معرض عموم و در 16 اکتبر سال 1846 در آمفي‌تئاتر بيمارستان ماساچوست وابسته به دانشگاه هاروارد صورت گرفت و طي آن، ويليام مورتون که يک دندانپزشک بود بيماري را با اتر بي‌هوش کرد تا جراح غده‌اي را که در ناحيه تحت فکي بيمار قرار داشت، درآورد. بي‌دردي و خاموشي بيمار براي حضار که اکثر آنها پزشک يا دانشجوي پزشکي بودند چنان حيرت‌آور بود که جراح رو به حضار بهت‌زده مي‌نمايد و مي‌گويد که اين کار واقعي بوده و تردستي نيست؛ و بدين سان بي‌هوشي رسما پا به عرصه دانش پزشکي نهاد. اخبار اين کشف جديد به سرعت منتشر شد و در عرض چند ماه از آن به عنوان بزرگ‌ترين هديه‌اي که به بشريت دردمند تقديم شده ياد کردند. نشريه «مردم» چاپ لندن در همان سال، اين خبر را اين‌گونه به اطلاع مي‌رساند:

«براي هر قلب تپنده‌اي چه‌قدر مشعوف‌کننده است که سال جديد را با اين کشف ناب رقم مي‌زنيم که قدرت متوقف کردن درد را يافته‌ايم و مي‌توانيم بر خاطره اينکه يک عمل جراحي چه‌قدر مي‌تواند دهشتناک باشد چشم ببنديم... ما بر درد پيروز شده‌ايم!»

ولي در اين کشف، شگفتي ديگري هم وجود دارد؛ اين که دانشمندان آن زمان به صورت تجربي به اثرات بي‌هوش‌کننده اين گازها پي برده بودند و از مکانيسم اثر آنها کاملا بي‌اطلاع بودند و جالب‌تر اينکه امروز در قرن بيست و يکم هم مکانيسم دقيق مواد بي‌هوش‌کننده به خصوص در مورد گازهاي استنشاقي معلوم نيست و در زمره رازهاي بزرگ پزشکي به شمار مي‌رود.

منبع:هفته نامه سلامت